CHẤT THẢI TRONG NGÀNH DỆT NHUỘM
CHẤT THẢI TRONG NGÀNH DỆT NHUỘM
Chất thải trong ngành dệt nhuộm rất đa dạng nhưng chủ yếu thì được phân thành 3 nhóm chính:
Nhóm thứ nhất: các chất độc đối với vi sinh và cá
-Xút (NaOH), Na2CO3 được dùng với số lượng lớn để nấu vải sợi bông, xử lý nước thải sợi pha, dùng làm bóng không được thu hồi thải ra ngoài với nồng độ cao.
-Axit vô cơ, như axit H2SO4 để trung hoà xút và “hiện màu” thuốc nhuộm hoàn nguyên tan (indigosols).
-NaClO dùng để tẩy trắng vải sợi bông và giặt mài, natri clorit (NaClO2) để tẩy trắng hàng dệt kim.
-Các chất khử vô cơ nồng độ cao như natri sunfua (Na2S) dùng nhuộm thuốc nhuộm lưu hoá hay natri hidrosunfit (Na2S2O4) trong nhuộm hoàn nguyên.
-Dung môi hữu cơ clo hoá, như các chất tải dùng nhuộm polyester ở 1000C hay vải pha polyester/len ở nhiệt độ >1000C.
-Formandehit trong các chất cầm màu và các chất trong xử lý chống nhăn.
-Các kim loại nặng có thể có trong xút công nghiệp sản xuất bằng điện cực thuỷ ngân. Tạp chất kim loại nặng (Cu, Cr, Zn, Pb, Co, Ni) có trong một số thuốc nhuộm sử dụng, nhất là thuốc nhuộm hoàn nguyên và cả trong một số thuốc nhuộm hoạt tính. Một lượng tải hữu cơ “AOX” đi vào nước thải từ một số thuốc nhuộm hoàn nguyên, phân tán, hoạt tính và một số ít pigment.
-Các chất ngấm và tẩy rửa không ion trên cơ sở ankyl phenol etoxylat “APEO” có thể phân giải vi sinh đến 80%, nhưng sản phẩm phân giải lại độc với cá.
-Muối Glube (Na2SO4) dùng trong nhuộm thuốc nhuộm hoạt tính thải ra với nồng độ cao (>2g/l).
* Nhóm chất này rất độc đối với các sinh vật sống, chúng có ảnh hưởng lớn đến tất cả các hệ của sinh vật (hệ hô hấp, hệ tiêu hóa,...) sinh vật bị nhiễm các chất này ở nồng độ thấp sẽ bị các bệnh mãn tính,... còn nhiễm ở nồng độ cao có thể gây chết.
* Các chất này còn có khả năng gây trơ hóa đất, ăn mòn vật liệu, gây ảnh hưởng lớn đến thiên nhiên.
Nhóm chất thứ hai: khó phân giải vi sinh
-Phần lớn thuốc nhuộm và chất tẩy trắng quang học “OBA”.
-Phần lớn các chất nhũ hoá, tạo phức, càng hoá và chất làm mềm.
-Các chất hồ sợi polyester và sợi pha như “PVA” và poliacrylat.
-Các polymer tổng hợp thường dùng làm chất hồ hoàn tất.
-Các chất hồ tổng hợp trong in pigment.
-Các chất giặt vòng thơm, mạch ankylen oxit dài hoặc mạch nhánh ankyl.
-Dầu khoáng và silicon tách ra trong xử lý trước vải tổng hợp (như sợi spandex) .
Nhóm thứ ba: các chất ít độc và có thể phân giả bởi vi sinh
-Xơ sợi và các tạp chất thiên nhiên của chúng bị loại ra trong xử lý trước.
-Tinh bột (khoai mì) không biến tính hoá học dùng hồ sợi dọc.
-Các chất giặt với ankyn mạch thẳng, các chất tẩy rửa”mềm”.
-Axit acetic (CH3COOH) và axit formic (HCHO) dùng điều chỉnh pH.
-Muối trung tính ở nồng độ thấp.
Nguồn: Internet
